جایگاه علم و دانش در اسلام/ علم مورد امر الهی چیست

 

از دید اسلام که بر مبنای "آگاهی و شعور" استوار است، دانش جایگاهی والا دارد، به گونه ای که پیوندی بسیار قوی بین علم و عقل وجود دارد و عالمان و فرهیختگان با گشودن بابی به نام "کتاب العقل و الجهل" عاقلان را عالمان و جاهلان را بی خردان تعریف و توصیف می کنند تا ارزش دانش و دانشمند دانسته شود.


حضرت محمد(ص) که به امر خدای خود همیشه ترنم "رب زدنی علما" خدایا زیاد کن علم مرا را بر لب داشت در کلامی زیبا می فرماید: علی جان فقری شدیدتر از جهالت و نادانی و ثروت و مالی مفیدتر از علم و دانایی نیست. در سخنی دیگر آن رسول گرامی می فرماید: حیا دوگونه است، حیای عقل و درایت و حیای جهل و حماقت، پس حیای عقل همان علم و دانایی است و حیا یحماقت، همان جهل و نادانی.

 

در یک نگاه عاقلان که حیای مثبت و قدسی دارند عالمان و اندیشمندان جامعه هستند که روزهای حیات خود را که سرمایه ای گرانبها ست با گوهر های معرفت نور می دهند و با تلاش و کوشش بی دریغ خویش، خود، خانواده و جامعه خویش را هدایت و کرامت می بخشند، نخست عاقل و فهیم می شوند، سپس دانا و روشن ضمیر. حضرت علی (ع) نماد خردورزی و عقل و درایت انسان را در انتخاب های حساس و ارتباط های تاثیرگذار تنها یک چیز می شمرد و به گونه ای کوتاه و گویا می فرماید: علم و دانش نشان عقل و بینش آدمی است.

 

آشنا شدن با جلوه های جلال و عظمت علم و دانش نخستین گام برای ایجاد اندیشه و اراده و در پی آن حرکت و سرعت و سبقت در علم آموزی و دانش افروزی است. گویی این بیرق بالندگی را پروردگار خود در آغاز بر افراشت که فرمود : خداوند کسانی را که ایمان دارند و از علم و دانش بهره مند شده اند به مراتب بر دیگران برتری می دهد.

 

پیامبر گرامی اسلام(ص) نیز پس از بیان جمله طلایی "جستجوی دانش بر هر مسلمانی واجب است" با توجه بخشیدن به افراد، دانش پژوهان را محبوبان خداوند می خواند.

 

در کلام امام علی (ع) برتری بی مانند دانش بر ثروت به گونه ای تمام عیار بیان شده است آنجا که می فرماید علم شما را حفظ و حراست می کند، اما شما باید ثروت را نگه دارید؛ ثروت تا لحظه پایانی زندگی با شما همراه است اما علم پس از مرگ نیز با شماست.

 

بسیاری از مردم کوچه و بازار معتقدند عالم شدن با صرف تمام وقت روز و شب، حضور در مکان خاصی مثل حوزه و دانشگاه و یا ورود در صنف و سلک مشخص می شود در حالی که نگاه رسول خاتم و امامان معصوم و همه عالمان و اندیشمندان آن است که علم واقعی که مورد امر الهی و فرستادگان حق قرار گرفته است و فضیلت های فراوان دانش جویی و دانش آموزی دارد، مخصوص قشر خاصی با لباس خاصی و عنوان خاصی نیست بلکه هر دانش و علمی که مورد نیاز جامعه اسلامی باشد آموختن آن فرضیه واجب است و هر کس در هر فرصتی ساعات و دقایقی را برای آموختن واجبات دینی و آداب الهی صرف کند و بدان عمل نماید نسبت به دانسته های خود عالم و آگاه و برای انجام آن مسئول است.

منبع:mehrnews